मुख्य-पृष्ठ   शब्दावली की श्रेणियां/प्रकार से खोजें   हिंदी   
भाषा चुनें
विषयवार शब्दावली में खोजें
हमारी लोकप्रिय शब्दावली में खोजें

राजनीति विज्ञान पारिभाषा कोश (अंग्रेज़ी-तेलुगु)
Definitional dictionary of Political Science (English-Telugu)
[in progress]
(1497 words) Details इस कोश के विशेषज्ञ

खोज हेतु शब्द लिखें
लिप्यंतरण सक्रिय/निष्क्रिय

'political' के लिए खोज परिणाम

English/ अंग्रेज़ी Definition/ पारिभाषा Feedback/प्रतिपुष्टि
Gesinnung (= political consciousness)"గెస్సినొంగ్. ఉదారవాద మనస్తత్వాన్ని సూచిస్తుంది. రాజకీయ సంబంధంగా ఒక వ్యక్తి వైఖరి, మనస్తత్వం, ఆలోచనా విధానం లేదా నైతిక భావన."प्रतिपुष्टि
political agent ( = resident)రాజకీయ ఏజెంట్, స్వాతంత్ర్యానికి ముందు భారతదేశంలోని స్వదేశీ రాజ్యాలు, రాచరిక మొదలైన వాటిలో నివసించే ఆంగ్ల ప్రభుత్వం తరపున ఒక అధికారి.प्रतिपुष्टि
political asylumరాజకీయ ఆశ్రయం అంటే తమ దేశ ప్రభుత్వంలో భిన్నంగా భావిస్తున్న విదేశీలకు ప్రభుత్వం ఇచ్చే రర్క్షణ, అలాంటి వ్యక్తి కొన్నిసార్లు తన సొంత దేశంలోని విదేశీ రాయబార కార్యాలయంలో కూడా ఆశ్రయం పొందవచ్చు. అయితే, అంతర్జాతీయ చట్టాలు సాధారణంగా రాయబార కార్యాలయాలలో ఆశ్రయం పొందే హక్కును గుర్తించవు.प्रतिपुष्टि
political behaviourరాజకీయ ప్రవర్తన, రాజకీయ వ్యవస్థ యొక్క వివిధ అంశాల యొక్క ప్రవర్తన. ఉదాహరణకు, ఎన్నికల్లో ఓటింగ్ ప్రవర్తన లేదా రాజకీయ నాయకులు నిర్ణయించే ప్రక్రియ.प्रतिपुष्टि
political changeరాజకీయ మార్పు, సమాజానికి సంబంధించిన నిర్మాణాలు, విధానాలు మరియు లక్ష్యాలలో రాజకీయ మార్పులు. ఈ నిర్మాణాలు మరియు ప్రక్రియలలో మార్పులు వచ్చినప్పుడు, ముఖ్యంగా క్రమం తప్పకుండా లేదా రాజ్యాంగం ప్రకారం పరిష్కరించని చర్యల ద్వారా ఈ మార్పులు రాజకీయ విప్లవాన్ని సూచించవచ్చు.प्रतिपुष्टि
political communicationరాజకీయ వ్యవస్థ నిర్వహణకు సంబంధించిన వార్తల ప్రసారం లేదా ప్రచురణ. దూరదర్శన్, ఆకాశవాణి, వార్తాపత్రికలు మరియు పత్రికలతో పాటు, ప్రదర్శన, ముట్టడి, రాజకీయ హత్యలు మొదలైన వాటి ద్వారా కూడా ఇటువంటి కమ్యూనికేషన్ చేయవచ్చు.प्रतिपुष्टि
political crimeరాజకీయ నేరం చట్టవిరుద్ధం గా ఏర్పాటు చేసిన ప్రభుత్వాన్ని కూల్చివేయడానికి లేదా దాని కార్యకలాపాలను అడ్డుకోవడానికి లేదా ఏదైనా రాజకీయ సిద్ధాంతం ద్వారా ప్రేరేపించబడిన చట్టవిరుద్ధమైన చర్యలు.प्रतिपुष्टि
political cultureరాజకీయ సంస్కృతి, ఉదాహారణకు రాజకీయ వ్యవస్థపై, రాజకీయ వ్యవస్థపై సామాన్య ప్రజల ఆసక్తి, ప్రతిస్పందన, వారి విశ్వాసం, భాగస్వామ్యం, ఉమ్మడి రాజకీయ అభిప్రాయాలు,సమాజానికి ఆమోదయోగ్యమైన రాజకీయ విలువలు, నమ్మకాలు.प्रतिपुष्टि
political developmentరాజకీయ అభివృద్ది అనగ ప్రజల యొక్క ప్రజాస్వామ్యాన్ని హక్కులను, సంస్థలను, సామార్థ్యాన్ని మరియు రాజకీయ, ఆర్థిక, సంస్కృతిక అంశాలలో అభివృద్ధి చెందటం. ఉదాహరణకు అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలలో ఆధునిక ఉదారవాద ప్రజాస్వామ్య దిశగా రాజకీయ వ్యవస్థ నిరంతరం అభివృద్ధి చెందుతూ ఉండడం రాజకీయ అభివృద్ధి అని పాశ్చాత్య తత్వవేత్తలు అభిప్రాయపడుతున్నారు. రాజకీయ అభివృద్ధి ప్రక్రియలో సమానత్వం, సామర్థ్యం, వివక్ష అనే మూడు ముఖ్యమైన అంశాలను ప్రముఖ అమెరికన్ పండితుడు పై వివరించారు.प्रतिपुष्टि
political encirclement ( = capitalistic encirclement)రాజకీయంగా చుట్టుముట్టడం, అంతర్జాతీయ ప్రపంచంలో ఒక దేశం యొక్క పెరుగుతున్న ప్రభావం, అభివృద్ధి మొదలైన వాటిని తగ్గించడానికి లేదా నిరోధించడానికి ఒక వ్యతిరేక రాజకీయ వ్యవస్థ ఉన్న రాష్ట్రం యొక్క పొరుగు రాష్ట్రం యొక్క సహకారం పొరుగు దేశాలకు సైనిక మరియు ఆర్థిక సహాయాన్ని అందించడం, స్నేహితులను విచ్ఛిన్నం చేయడం, అన్ని రకాల రాజకీయ మరియు వాణిజ్య సంబంధాలకు అంతరాయం కలిగించడం మరియు అంతర్జాతీయ వేదికలపై వారిని అవమానించడం మొదలైనవి ఇటువంటి ప్రయత్నాలలో ఉన్నాయి. కమ్యూనిస్టు రాష్ట్రాల అభివృద్ధిని, ప్రభావాన్ని అడ్డుకునేందుకే రాజకీయ ముట్టడి ప్రారంభమైంది.प्रतिपुष्टि
political equalityరాజకీయ సమానత్వం, రాజకీయ వ్యవస్థలో ప్రతి పౌరుడికి ఓటు హక్కు, పదవులకు ఎన్నికైన హక్కు మొదలైన సమాన హక్కులు.प्रतिपुष्टि
political executiveరాజకీయ కార్యనిర్వాహకుడు, ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థతో కూడిన రాష్ట్రంలో న్యాయ వ్యవస్థ, శాసన వ్యవస్థ మరియు కార్యనిర్వాహక వ్యవస్థ అనే మూడు ప్రధాన అవయవాలు ఉన్నాయి. రాజకీయ కార్యనిర్వాహక మండలిలో ప్రధానమంత్రి, మంత్రివర్గం సభ్యులుగా ఉంటారు. అధికార యంత్రాంగం రాజకీయ కార్యనిర్వాహక వ్యవస్థలో భాగం కాదు. అధికార యంత్రాంగాన్ని శాశ్వత ఎగ్జిక్యూటివ్ అంటారు.प्रतिपुष्टि
political freedom/libertyరాజకీయ స్వేచ్ఛ రాజకీయ పార్టీలను ఏర్పాటు చేయడం, సమావేశాలు నిర్వహించడం, వాటిలో పాల్గొనడం, అభిప్రాయాలు వ్యక్తం చేయడం వంటి హక్కులు కూడా ఇందులో ఉన్నాయి.प्रतिपुष्टि
political independenceరాజకీయ స్వతంత్రం బాహ్య మరియు అంతర్గత విషయాలలో స్వేచ్ఛ లేదా స్వాతంత్ర్యం. విదేశీ ఆధిపత్యం నుండి విముక్తి, సార్వభౌమాధికారం యొక్క స్థితి.प्रतिपुष्टि
political modernizationరాజకీయ ఆధునీకరణ, ఉదాహారణకు అభివృద్ధి మరియు పరిణామ ప్రక్రియను దిగువ స్థాయి నుండి ఉన్నత స్థాయికి సూచించడం. ఒక పాశ్చాత్య రాజకీయ భావన. దీని ప్రకారం, సాంప్రదాయిక, సామంత లేదా నియంతృత్వ రాజకీయ వ్యవస్థ యొక్క ఆధునిక ఉదారవాద ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థలో మార్పు అనేది “రాజకీయ ఆధునీకరణ”.प्रतिपुष्टि
political partyరాజకీయ పక్షం, ఒక సిద్ధాంతం, సంస్థ, నాయకత్వం మరియు కార్యక్రమాన్ని కలిగి ఉన్న ప్రజా ప్రయోజనం యొక్క స్ఫూర్తితో కూడిన పౌరుల సమూహం. ఎన్నికల్లో పాల్గొని రాజకీయ పార్టీలను ప్రభావితం చేయడమే రాజకీయ పార్టీ ప్రధాన కర్తవ్యం.प्रतिपुष्टि
political philosophyరాజకీయ తత్వం. ప్రమాణాలు మరియు సూత్రాల యొక్క ఆదర్శవంతమైన విశ్లేషణ మరియు విశ్లేషణను అందించే రాజకీయ విధానం/తత్వశాస్త్రం.प्रतिपुष्टि
political rightsపౌర మరియు రాజకీయ హక్కులు, రాజకీయ వ్యవస్థ మరియు రాజకీయ ప్రక్రియలో పాల్గొనడానికి ఒక వ్యక్తికి అవకాశం కల్పించే హక్కులు-సాధారణంగా విదేశీయులకు ఇవ్వబడవు. ఉదాహరణకు, ఓటింగ్ హక్కు, ఎన్నికలలో నిలబడే హక్కు, సమావేశాలు నిర్వహించే హక్కు, సమావేశాలు నిర్వహించే హక్కు మొదలైనవి.प्रतिपुष्टि
political scienceరాజనీతి శాస్త్రం అనేవి రాష్ట్రాలు, ప్రభుత్వాలకు సంబంధించిన వివిధ అంశాలను శాస్త్రీయ విశ్లేషణ చేసే శాస్త్రం. ఆధునిక కాలంలో ఇది రాజకీయ వ్యవస్థ మరియు ప్రజా విధానాలను అధ్యయనం చేసే శాస్త్రంగా కూడా పరిగణించబడుతోంది. శక్తి సంఘర్షణ ఇప్పుడు దాని అధ్యయనానికి కేంద్ర బిందువుగా మారింది. డేవిడ్ ఈస్టన్ ప్రకారం, రాజకీయ శాస్త్రం అనేది సమాజంలో విలువల యొక్క అధికారపూర్వక పంపిణీకి సంబంధించిన శాస్త్రం.प्रतिपुष्टि
political socializationరాజకీయ సామాజికీకరణ. వ్యక్తి తన రాజకీయ విలువ, ఆలోచనలు, వైఖరలు మరియు అవగాహనను సంఘీకరణ ఏజెంట్ల ద్వారా అంతర్గతీకరించే మరియు అభివృతద్ధి చేసే ప్రక్రియ.प्रतिपुष्टि
political sociologyరాజకీయ సామాజికీకరణం, ప్రజా పరిపాలన, సమాజం మరియు వ్యక్తిగత సంబంధాలను అధ్యాయనం చేసే ప్రక్రియ. రాజకీయ సామాజిక శాస్త్రం రాజకీయ సంస్థలు మరియు ప్రక్రియలను సామాజిక వాతావరణంలో అధ్యయనం చేసే శాస్త్రం, అంటే ఆ సంస్థలు మరియు ప్రక్రియలపై సామాజిక విలువలు, ఆలోచనలు, సంప్రదాయాలు మరియు నిర్మాణాల ప్రభావాన్ని విశ్లేషించడం. అంతేకాకుండా, రాజకీయ చర్యలు మరియు కార్యకలాపాల ప్రభావాన్ని కూడా అధ్యయనం చేస్తుంది. అందువల్ల, రాజకీయ సామాజిక శాస్త్రం యొక్క అంశం-ప్రాంతం సమాజం మరియు రాజకీయ పరస్పర చర్య.प्रतिपुष्टि
political stabilityరాజకీయ స్థిరత్వం, మరొక విధంగా చెప్పాలంటే, ప్రభుత్వం తన నిర్ణీత కాలం వరకు కొనసాగాలి.प्रतिपुष्टि
political systemరాజకీయ వ్యవస్థ, సమాజంలోనైనా సరైన నిర్ణయాలు తీసుకోవడానికి, అమలు చేయడానికి అవసరమైన మౌలిక సదుపాయాలు, పాత్రలు మరియు విధానాలను కలిగి ఉంటుంది. ఈ యంత్రాంగం నాలుగు ప్రాథమిక అంశాలను కలిగి ఉంటుందిః (1) మొత్తం సమాజం యొక్క అంశం. (2) దాని అధీకృత నిర్ణయాలు తీసుకోవడానికి అధికారం. (3) ఆ నిర్ణయాలను అమలు చేయడానికి మరియు అవసరమైతే బలవంతంగా ఉపయోగించడానికి అధికారం. మరియు (4) సమాజం ఈ హక్కును సమర్థవంతంగా అమలు చేస్తుంది.प्रतिपुष्टि
political theoryరాష్ట్రం, ప్రభుత్వం, సార్వభౌమత్వం, చట్టం మొదలైన అంశాలను అధ్యయనం చేసే రాజకీయ సిద్ధాంతం. ఇందులో ఒక భాగం ఆదర్శవంతమైనది, విమర్శకరమైనది, దీనిని రాజకీయ తత్వశాస్త్రం అని పిలుస్తారు, రెండవ భాగం అనుభవం, పరిశీలన మరియు ప్రవర్తన ఆధారంగా రాజకీయ కార్యకలాపాలను అంచనా వేయడం, పరీక్షించడం మరియు విశ్లేషించడం.प्रतिपुष्टि
political thinkerరాజకీయ తత్వశాస్త్రం, రాజకీయ వ్యవస్థ లేదా రాజకీయ సిద్ధాంతాలకు సంబంధించిన వివిధ అంశాలపై ప్రాథమిక చింతన, విశ్లేషణ చేసే మేధావి.प्रतिपुष्टि
political thoughtరాజకీయ చింతన అనేది వివిధ తత్వవేత్తలు, తత్వవేత్తలు మరియు పరిపాలనకు సంబంధించిన సిద్ధాంతాలు మరియు ఆలోచనలను కలిగి ఉంది. ఉదాహారణకు ప్రజాస్వామ్యం, స్వేచ్ఛ, స్వాతంత్ర్యం, చట్టం యొక్క పాలన మరియు రాజకీయ బాధ్యత గురించి విశ్లేషించటం.प्रतिपुष्टि
प्रतिपुष्टि हेतु ई-मेल करें shabd-cstt@gov.in
अस्वीकरण: शाब्दिक विसंगति निवारण हेतु मुद्रित संस्करण ही मान्य होगा